Dakpannen


De dakpannen op de Dorpskerk zijn redelijk uniek. Het zijn zogenoemde Hildesheimer dakpannen. In Nederland komt deze sporadisch voor in het noordoosten en wordt dan ook wel ‘pan Vriesch’ genoemd. In Duitsland, in de streek rond Hildesheim, is deze pan minder zeldzaam.

De wat primitief ogende dakpan valt vooral op doordat deze steeds linksdekkend is. De Nederlandse exemplaren van de zware Hildesheimer pan worden rond 1500 gedateerd.

(Hildesheimer pan, ook wel genoemd genoemd ‘pannen Vrieseh’ , tek. A. Hazelaar RDMZ.)

De bovenstaande tekening en onderstaande tekst zijn genomen uit of gebaseerd op: D.J. de Vries, ‘Over pannen en daktegels: traditie en innovatie in de late middeleeuwen’, Overijsselse Historische Bijdragen.

“In de buurt van Hildesheim, Goslar en Brunswijk komt nog steeds een platte, linksdekkende dakpan voor, die ook in ons land niet onbekend is. In Duitsland heet zij ‘Krempziegel’ of ‘Breitziegel’. In Nederland wordt zij aangeduid met ‘Hildesheimer pan’. De ‘Krempziegel’ is bij ons na 1600 geheel in de vergetelheid geraakt, maar in zuidelijk Nedersaksen wordt zij volgens Griep nog steeds gebruikt. De auteur verbindt het toepassingsgebied aan de omvang van het diocees van Hildesheim. Bisschop Bernward (993-1022) wordt door Griep als uitvinder van de ‘Breitziegel’ beschouwd, terwijl Hillenbrand hem in het algemeen de ‘Dachziegel’ toeschrijft’. Griep beeldt een fragment van gebakken aardewerk af, volgens hem zeker een ‘Krernpziegel’ , waarop een stempel met het woord ‘Bernward’ is te zien.
Opmerkelijk is, dat de verspreiding alleen in het noordoosten van Nederland lijkt te hebben plaatsgevonden: Groningen, Drenthe en Noord-Overijssel met Zwolle als zuidelijkste plaats. Voor zover er iets over de ouderdom van de objecten kan worden gezegd, blijkt deze omstreeks 1500 of even daarna te schommelen.”

In een opgave, in bovengenoemde publicatie,  van plaatsen waar de Hildesheimer voor komt, wordt (in tegenstelling tot Oldeberkoop) Oosterwolde niet genoemd. Een inspectierapport uit 2012 van de Monumentenwacht Fryslân bevestigt echter het type van de pannen.